Op de straten in Iran speelt zich een dappere revolutie af, met vrouwen voorop. Met de moed der wanhoop strijden mijn landgenoten voor hun vrijheid. Met lege handen staan zij tegenover de geweren van het ijzeren regime. Mensen schreeuwen ‘zan, zendegi, azadi’: vrouwen, leven, vrijheid. Ze zijn de onderdrukking zat. Het land gaat kapot aan werkloosheid, aan armoede en aan moedeloosheid. Mensen dromen na 43 jaar onderdrukking van een land waar macht niet misbruikt wordt om mensen te executeren, etnische en religieuze minderheden een waardeloos leven te bezorgen en vrouwen en mannen te onderdrukken. Het is ongekend hoe dapper de Iraanse vrouwen en mannen zijn die elke dag nu de straat op gaan om hun rechten op te eisen.
De hashtag #MahsaAmini is hun enige wapen. De internetverbinding in Iran werd enkele dagen nadat de opstanden uitbraken in het hele land platgelegd door de regering. Zo kan de wereld geen getuige meer zijn van de gruweldaden die de straten van Iran bevlekken, en kunnen de demonstranten ook moeilijker met elkaar communiceren. Mensen blijven desondanks nieuwe wegen zoeken om met de wereld verbonden te blijven.
De hashtag #MahsaAmini is inmiddels al meer dan 210 miljoen keer wereldwijd gebruikt. De wereld strijdt mee. Ontheemde Iraniërs, die met miljoenen over de hele wereld verspreid zijn, en vele andere bondgenoten delen beelden van de demonstranten en sturen beelden aan hen terug. Beelden om hen moed te geven, maar ook praktische video’s over hoe je je eigen verwondingen kan verzorgen of hoe je om moet gaan met gevolgen van pepperspray en traangas. De wereld zoekt naar manieren om iets te betekenen, ook al leven ze allen zover weg van waar de moedige strijd nu plaatsvindt.
Kledingvoorschriften
In mijn gedachte hink ik tussen hoop en wanhoop. Ik, vrouw van Iraanse afkomst die sinds haar 15de in Nederland een veilig thuis heeft gevonden, volg het nieuws uit Iran al weken op de voet. Net als vele van mijn landgenoten. Net als veel van onze bondgenoten. De beelden brengen allerlei herinneringen aan mijn jeugd in Teheran naar boven. De angst van dat 15-jarige meisje voor de zedenpolitie voel ik nu, na al die jaren, nog. Ik hoor weer glashelder de stem van de mensen die elkaar destijds op straat waarschuwden voor de komst van de zedenpolitie. Dezelfde zedenpolitie die schuldig is aan de dood van Mahsa Jina Amini, de 22-jarige vrouw die niet voldeed aan de strenge kledingvoorschriften van het land en daarom bruut is vermoord, ook al wordt dat tot op heden door de autoriteiten ontkend. Ik scroll urenlang door de hashtag #MahsaAmini heen en ben op zoek. Wij zijn allemaal op zoek naar wat we kunnen doen.
Den Haag zwijgt. En die akelige stilte raakt me, naast alle confronterende beelden, nog het meest. Waar blijven acties van onze regeringsleiders? Ziet Den Haag onze pijn? De wereldwijde woede moet leiden tot concrete stappen van de internationale gemeenschap. Dat moet verder gaan dan het afleggen van loze verklaringen. Er moet geluisterd worden naar de roep om gerechtigheid van slachtoffers en mensenrechtenverdedigers in Iran. En er moet snel een onafhankelijk VN-onderzoek worden ingesteld. Het buitensporige politiegeweld in Iran mag niet ongezien en onbestraft blijven. De VN-Veiligheidsraad moet een stevige boodschap aan de Iraanse autoriteiten afgeven. Onze families en vrienden worden op de straten van Iran vermoord. Den Haag, Nederland, toon je solidair en leg Iran diplomatieke sancties op. Sluit de Nederlandse ambassade in Teheran uit protest tegen de huidige situatie.
Radicaal ingrijpen
Mensen- en vrouwenrechten doen er genoeg toe om radicaal in te grijpen. Sta zij aan zij met mensen- en vrouwenrechtenactivisten en bied hen een veilig thuis. Hoor de schreeuw van de Iraans-Nederlandse bevolking hier. En steun ons in de strijd voor een vrije toekomst van ons vaderland. Een vredig Iran staat voor veel. Het betekent ook een rustiger Midden-Oosten en dus een veiliger Europa.
Iraanse vrouwen lopen deze dagen voorop, met niks anders dan lege handen en een stukje afgeknipt haar. Ze hebben de solidariteit van de wereld nu meer dan ooit nodig. Want ondanks de wanhoop is er ook in de verte hoop. De hoop op een democratie, ook in Iran. Gun hen en ons die hoop. Nederland, kom in actie.
Deze opinie verscheen 3 oktober 2022 in het NRC.