Waar komen je zorgen vandaan?
We begrijpen dat de driehoek – burgemeester, politie en justitie – soms lastige afwegingen moet maken, zeker als er serieuze veiligheidszorgen zijn. Veiligheid staat altijd voorop. Tegelijkertijd is demonstreren een grondrecht, en dat betekent dat je zeer terughoudend moet zijn met een verbod. Wij vinden het zorgelijk dat een demonstratie niet kon doorgaan omdat de veiligheid niet gewaarborgd kon worden. Je wilt niet dat anderen jouw recht om te demonstreren kunnen kapen door te dreigen met geweld.
De burgemeester gaf aan dat er naar alternatieven is gekeken, maar dat dit uiteindelijk niet kon. Wat vind je daarvan?
We waarderen dat er is gezocht naar een oplossing. Zo is er gekeken of de demonstratie wel doorgang had kunnen vinden op een andere locatie of met meer politie-inzet, maar ook dan bleek dat de veiligheid onvoldoende te waarborgen zou zijn. De burgemeester gaf in het debat aan dat het de rol van de politie is om uiteindelijk te bepalen hoe groot en serieus een dreiging is. Daarin is het noodzakelijk om het oordeel van de politie te vertrouwen en hun rol in dit proces te respecteren. Daar heb ik begrip voor. Toch moeten we met elkaar waakzaam blijven dat we alles op alles zetten om demonstraties door te laten gaan. Gelukkig delen we die mening met de burgemeester.
In de middag ging een andere demonstratie wél door. Hoe kan dat dan?
Inderdaad besloot een groep mensen om alsnog te gaan demonstreren. Deze demonstratie had een andere vorm: minder mensen, geen programma. De burgemeester gaf aan dat de politie deze situatie opnieuw heeft beoordeeld en aan heeft gegeven dat die demonstratie wel doorgang kon vinden. Dat dit verwarrend was voor veel mensen, begrijp ik helemaal. Tegelijkertijd is het goed dat demonstraties zoveel mogelijk doorgang vinden.
Wat vind je het meest problematische aan deze situatie?
De afgelasting van de demonstratie riep bij de GroenLinks fractie zorgen op. Ten eerste is er weinig informatie beschikbaar over de argumenten op basis waarvan dit soort beslissingen wordt gemaakt. We snappen dat sommige informatie niet openbaar kan worden gedeeld, maar als gemeenteraad wil je kunnen controleren of het juiste besluit is genomen. Ten tweede zagen we veel verwarring in de stad over wat er nou wél en niet kon. Dat is jammer, want demonstreren moet voor iedereen begrijpelijk en toegankelijk blijven. En ten derde, misschien wel de grootste zorg: we moeten voorkomen dat dreiging met geweld effectief wordt als middel om demonstraties te laten cancelen. Dat is een zorg die de burgemeester in de raadsbrief ook benoemt, en wij vinden het belangrijk dat daar echt lessen uit worden getrokken.
Tot slot, hoe nu verder?
We willen voorkomen dat demonstraties in de toekomst vaker worden afgelast. Daarvoor is het nodig om goed te reflecteren op deze situatie en wat we daarvan kunnen leren. Daar heb ik in het debat naar gevraagd. De burgemeester heeft toegezegd om raadsleden op een later moment verder te informeren hoe dreigingen worden gewogen en welke stappen er dan worden gezet. Dan komt beter in beeld welke criteria er worden gehanteerd op het moment dat er zorgen zijn over de veiligheid en hoe een demonstratie wel gefaciliteerd kan worden. We waarderen dat de burgemeester serieus naar deze kwestie kijkt en aangeeft dat ook voor haar het demonstratierecht een groot goed is, en de afgelasting een uitzonderlijke situatie was. De houding is én blijft dat elke demonstratie doorgaat en dat daar alles op alles op moet worden gezet. We blijven hier alert op, want in een tijd waarin maatschappelijke spanningen toenemen, is het juist extra belangrijk om demonstratierecht te beschermen en goed voorbereid te zijn op complexe situaties.