Door Peter van Corler
In de politiek probeer ik juist zaken voor elkaar te krijgen die er wél komen, maar soms is het juist een succes als iets er níet komt. De Spoorlaan is zo'n succes. De geschiedenis van deze nieuwe invalsweg vanaf de snelweg A2 is lang en roerig en voert terug tot de tijd dat het huidige project Stationsgebied nog Utrecht City Project (UCP) heette. Het UCP struikelde en de Spoorlaan werd ter zijde gelegd. Maar echt weg was hij niet.
Onder de weinig aansprekende naam Nieuwe Ontsluiting Utrecht West II (NOUW-2) is er als alternatief een weg vanaf de A2-afrit Lage Weide richting de Koffieknoop aangelegd. Onze coalitie-genoten in 2006 wilden daar graag een andere oplossing voor zien in de vorm van de NOUW-3. Deze NOUW-3 leek verdacht veel op de eerdere Spoorlaan. GroenLinks (en eerst ook de ChristenUnie) zag daar niets in. Als oplossing kwamen we er op uit dat we eerst zouden inzetten op onder andere ‘dynamisch verkeersmanagement’ om de beschikbare wegen beter te benutten. En halverwege de collegeperiode zou bekeken worden of er in de toekomst misschien nog infrastructurele voorzieningen nodig waren.
Dat de Spoorlaan nog niet vergeten was, bleek toen er onder de noemer Actieplan Luchtkwaliteit (ALU) een breder pakket aan verkeersmaatregelen werden voorgesteld. Eén van de maatregelen in dit pakket was de aanleg van een nieuwe invalsweg vanaf de A2 die op Cartesiusweg zou uitkomen. Omdat dit op de St. Josephlaan te veel auto's zou veroorzaken, moesten daar woningen gesloopt worden en een tunnel gebouwd worden. Voor GroenLinks was dit een onbegaanbare weg; er moest niet meer, maar juist minder autoverkeer de stad in komen! Het conflict over deze weg, dat in het college-akkoord zat ingebakken, kwam tot volle uiting in maart 2009: GroenLinks werd uit de coalitie geknikkerd. Het toeval wilde dat in dat weekend de landelijke pers in Utrecht aanwezig was bij een PvdA-congres. Marry Mos mocht als fractievoorzitter, nog niet eens fatsoenlijk terug van zwangerschapsverlof, voor de vele camera's vertellen waarom GroenLinks niet langer in de coalitie zat. Zelf liep ik als een soort perschef de boel te regelen met de verschillende journalisten. Marry kon helder, kort en bondig uiteen zetten dat een nieuwe invalsweg met extra autoverkeer voor ons echt onverteerbaar was. Aan niets was te zien dat ze kort daar voor, toen we met z'n tweeën naar het Stadhuis fietste, nog aan mij vroeg: "Zeg, waar moest de Spoorlaan ook al weer komen?".
De aanloop naar de Spoorlaan-crisis en de breuk met de toenmalige coalitie waren geen prettige periode. Niet voor de bewoners in het gebied, niet voor de GroenLinks-fractie en niet voor de wethouders. Maar het heeft er wel voor gezorgd dat een omslag in het mobiliteitsbeleid in Utrecht mogelijk werd. Na de verkiezingen in 2010 was GroenLinks de grootste partij en leverde met Frits Lintmeijer een prima wethouder voor verkeer. In die periode hebben we het voor elkaar gekregen om een echte omslag te krijgen in het denken over verkeer in de stad: de fiets op één en niet langer het autoverkeer alle ruimte geven. En ken je die mop van de Spoorlaan? Hij kwam er niet!
Waar komt de naam Spoorlaan vandaan? Het is eigenlijk heel vreemd om te spreken over een Spoorlaan als het gaat over een nieuwe autoweg, maar is zo genoemd omdat deze nieuwe weg deels langs het spoor naar Amsterdam zou komen te liggen. Voor enkele media werkte de naamgeving verwarrend, waardoor er berichten kwamen dat GroenLinks Utrecht tegen een spoorlijn was. Dat gaf weer vragen over hoe GroenLinks toch tegen een spoorlijn kon zijn...
