Ongedocumenteerde migranten moeten aangifte kunnen doen van geweld, huwelijk en overlijden zonder dat hun gegevens gebruikt worden om ze in bewaring te stellen of uit te zetten. Hiervoor heeft GroenLinks een ontwerpraadsvoorstel ingediend. "Een beschaafde samenleving hoort elk mens, ongeacht zijn verblijfsstatus, te beschermen."
Dit zegt GroenLinks-raadslid Patricia Wijntuin. "Als een vader of moeder niet de geboorte van een kind kan aangeven, dan bestaat dat kind niet. Dit voorstel gaat dus over het lot en het leven van veel meer mensen," aldus Wijntuin, die initiatiefnemer is van dit voorstel.
Free in, free out
Met het raadsvoorstel wordt geregeld dat de gemeente en de politie het principe van free in, free out moeten hanteren. "Als een ongedocumenteerde migrant aangifte doet, en er geen redenen zijn om hem of haar in bewaring te stellen anders dan op grond van een ongedocumenteerde status, moet deze persoon weer vrij naar buiten kunnen," legt Wijntuin uit.
Het GroenLinks-raadslid probeert al enkele jaren om het veilig aangifte doen voor ongedocumenteerde migranten voor elkaar te krijgen. Tot op heden zonder resultaat. "Een vrouw die aangifte deed van mensenhandel werd opgepakt. Een man die zich meldde bij burgerzaken omdat hij wilde trouwen werd het land uitgezet. Deze mensen hebben niets crimineels gedaan."
Belang voor Utrecht
Het belang van dit raadsvoorstel is groot, zegt Wijntuin, ook voor Utrecht. "Migranten zonder verblijfsvergunning lopen steeds het gevaar opgepakt te worden met het risico op uitzetting. Deze voortdurende angst leidt ertoe dat zij zoveel mogelijk zullen proberen contact met overheidsinstellingen te vermijden. Ook waar hun eigen rechten in het geding zijn, zullen ze niet vaak proberen om deze ook daadwerkelijk op te eisen, omdat ze daarvoor contact met de autoriteiten moeten leggen. Het is in het belang van de stad Utrecht om bepaalde rechten expliciet voor ongedocumenteerde migranten toegankelijk te maken."
Nieuwe wet
In Utrecht verblijven momenteel naar schatting zo'n 5000 mensen zonder vergunning, maar door nieuwe wetgeving zullen er steeds meer mensen illegaal in Nederland zijn. De groep ongedocumenteerde migranten is volgens Wijntuin zeer divers. "Het zijn mannen, vrouwen en kinderen. Het zijn uitgeprocedeerde asielzoekers, maar ook huwelijksmigranten die geen verblijfsvergunning krijgen. Het zijn ook ouders van migranten, die hier zonder verblijfsrecht bij hun kinderen wonen, omdat er in hun herkomstland geen kinderen meer zijn die de benodigde mantelzorg kunnen bieden. En het zijn ook arbeidsmigranten zoals domestic workers of medewerkers in de horeca die aan de onderkant van de arbeidsmarkt werken. Maar in de eerste plaats zijn het mensen."