Vandaag heeft de gemeenteraad in een buitengewone raadsvergadering de wethouders van het nieuwe college beëdigd. Voorafgaand aan de benoemingen vond het debat plaats over het collegeprogramma 2010- 2014 'Groen, Open en Sociaal'. Lees hier de bijdrage van fractievoorzitter Marry Mos.

Voorzitter! GroenLinks is apetrots op het vrijdag gepresenteerde college-akkoord Utrecht: groen, open en sociaal! Het is  een mooi akkoord, waarin het gedachtegoed van GroenLinks, PvdA en D66 prachtig is verwerkt. Het is evenwichtig en solide. Het moet vanzelfsprekend zijn dat bewoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven meebepalen hoe het gemeentelijk beleid eruit ziet. Met dit akkoord leggen we hiervoor een stevige basis.

De belangrijkste opgaven voor de komende 4 jaar

Voorzitter, zoals GroenLinks vaak in de verkiezingscampagne heeft aangegeven staan we met zijn allen voor 4 grote maatschappelijke vraagstukken of uitdagingen.


Die gaan over:

1 de rijksbezuinigingen

2 bereikbaarheid, leefbaarheid en luchtkwaliteit?

3 duurzaamheid

4 een sociale stad

Voorzitter! We zijn er goed in geslaagd om een adequaat antwoord te geven op de belangrijkste vragen waar Utrecht vandaag de dag voor staat. In mijn bijdrage loop ik deze 4 thema’s één voor één af.

Financieel solide

Er is uiteraard een sluitende begroting.

Ook het meerjarenperspectief is sluitend.

Ondanks forse extra tegenvallers in het vorige jaar, waardoor het weerstandsvermogen flink was afgenomen, brengen we deze stedelijke spaarpot op 0,8. Om financieel gezond te blijven én .. goed voor bereid te zijn op de rijksbezuinigingen én …onze ambities waar te kunnen maken komen er forse bijstellingen. We zijn ons er van bewust dat dit een flinke klus is. Vandaar een buffer van 8 miljoen plus een aantal duidelijke spelregels voor het opvangen van tegenvallers.

We willen bij de bezuinigingen het uitvoerend werk zoveel mogelijk ontzien. De zorg voor kwetsbaren moet overeind blijven, evenals de dienstverlening aan bewoners, het onderhoud van het groen en de openbare ruimte. Dat vergt een inkrimping van de gemeentelijke organisatie met 15%. Efficiënter en effectiever werken met 15% minder personeel, minder overhead en minder externe inhuur. De gemeentelijke organisatie moet ranker en slanker. Een stevige opdracht voor het nieuwe College en de gemeentelijke organisatie. We hebben daarover inmiddels constructieve gesprekken gevoerd met het management en de ondernemingsraad. Ook de gemeenteraad zal daarin haar verantwoordelijkheid moeten nemen. Volgens mij zijn we het er raadsbreed over eens dat we die slanke, ranke organisatie willen. Laten we daar samen constructief aan werken.

Dat het uitvoerend werk overeind blijft is belangrijk. Belangrijk is ook dat we juist in deze tijden van financiële krapte kritisch blijven op de effectiviteit. We moeten het lef hebben om maatregelen die niet werken in te ruilen voor anderen. Het gaat er uiteindelijk om dat we het beoogde eindresultaat halen.

Een andere cultuur

Voorzitter! Een goed begin is het halve werk. We zijn de onderhandelingen gestart in gesprek met veel betrokkenen: bewoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven. Deskundigen uit de stad en van daarbuiten. Iedereen heeft een steentje bijgedragen. Voor- én tegenstanders. Veel dank daarvoor.

Deze werkwijze is ons goed bevallen. Het leidt tot nieuwe inzichten en creatieve oplossingen. Deze werkwijze: denken en handelen met en vanuit de belangen van bewoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers, willen wij graag voortzetten. Via de Raadsinformatie Avonden, of moet ik ze Raads INSPIRATIE Avonden gaan noemen? Maar ook in de planvorming en handelswijze van het college zelve.

Deze werkwijze wordt leidraad in de uitvoering en totstandkoming van beleid. Bijvoorbeeld op gebied van wonen. Herstructureringsplannen voor een wijk leggen we niet als blauwdruk op. Maar geven we in samenspraak met bewoners vorm. De plannen van bewoners uit De Gagel in Overvecht krijgen een nieuwe kans. Het woonwensenonderzoek in Kanaleneiland Noord wordt leidend voor het verdere planproces.

GroenLinks is ervan overtuigd dat zo’n werkwijze leidt tot betere plannen, breder draagvlak en minder vertraging. Kijk bijv. naar de Kop van Lombok: Resultaat nul bezwaarschriften!!! Deze werkwijze ‘open en aanspreekbaar, in directe interactie’ vraagt om een open houding van bestuurders, raadsleden en ambtenaren. Het vraagt om een andere organisatiecultuur. Wij hebben de contouren hiervoor gelegd in het programma. We zetten wijkgericht werken centraal en geven wijkmanagers doorzettingsmacht.

Utrecht OV- en fietsstad van Nederland

Voorzitter! De verkiezingen stonden voor een groot deel in het teken van verkeer, bereikbaarheid en luchtkwaliteit. Talloze bewonersgroepen zoals in Lunetten, Rijnsweerd, Voordorp, Noordwest, Oog in Al roeren zich al jaren. Zij vragen met klem om de gezondheid van bewoners en leefbaarheid van de wijken voorop te stellen. Dit past bij onze opvatting over verkeer.

We zetten de stad niet op slot voor auto’s. Maar we gaan wel de uitdaging aan om de groei van het autoverkeer serieus in te dammen. Rekening houdend – beste Harm – mét de bevolkingsgroei tot 380.000 inwoners in 2030 .

Wij hebben de ambitie dat Utrecht OV- en fietsstad van Nederland wordt. En de doelstelling om de groei van het autoverkeer terug te brengen naar 15% in plaats van 30%. Dat is niet wegdromen.

Dat is kiezen voor een gezonde en leefbare stad! Het kan, als bewoners voor ritjes onder 7,5 km vaker de fiets pakken. Het kan als ouders hun kinderen minder vaak met de auto naar school brengen. Het kan als bedrijven hun werknemers belonen als ze met OV of fiets komen en geen kilometervergoeding meer geven. Het kan als de spitsheffing of een regionale heffing wordt ingevoerd. De rekenmeesters van Minister Eurlings hebben zelf aangegeven dat beprijzing leidt tot 15% minder autoverkeer in het algemeen en 50% in de spits!

Dit college kiest voor een gezonde en leefbare stad. Dat betekent géén Spoorlaan, wel bloembakken.

Groene en duurzame stad

Utrecht Klimaat Neutraal in 2030. Daar hebben we als gemeente voor gekozen. Maar door het te blijven roepen komen we er niet.

2030 begint nú! Dit college moet de echte stappen zetten om dit waar te maken. Vandaar een groot bedrag van 26 miljoen. We gaan fors inzetten op energiebesparing, gebruikmaking van nieuwe energie, hergebruik en verduurzamen van de economie. We gaan dit samen doen met de bewoners, maatschappelijke organisaties , de kennisinstellingen in de stad en het bedrijfsleven. Met die 26 miljoen willen we anderen verleiden om ook te investeren. We willen dit fonds gebruiken voor voorinvesteringen die zich later weer terugverdienen. Investeren in duurzaamheid is ook goed voor de economie. Dat gaat banen opleveren. Er is meer dan de 26 miljoen. Er wordt ook meer geld besteed aan het groen in de stad.

Er is ook 6 miljoen voor een banenplan. Dat geld willen we slim combineren en inzetten. Wat is er mooier dan bij de renovatie van de werven en het groenonderhoud in de stad jonge werklozen in te zetten en op te leiden.

Verduurzamen en versterken van de economie. Dat betekent ook inzetten op startersadvisering, revitalisering van bestaande bedrijventerreinen in plaats van ongebreidelde groei. Het gaat om het versterken van de wijkeconomie. In de krachtwijkenaanpak krijgt onderwijs en werk meer aandacht. Je helpt mensen het best door hun sociaal economische positie te versterken.

Cultuur

Cultuur is vaak het eerste de dupe als het om bezuinigingen gaat. Maar niet in Utrecht. Er is ruimte voor een bescheiden groei. Sommige mensen noemen cultuur een linkse hobby. Het blijkt dat cultuur een van de belangrijkste factoren is voor een aantrekkelijk vestingsklimaat. Maar het een linkse hobby noemen, mag natuurlijk ook. Culturele activiteiten in de wijken versterken de sociale binding. We zijn de stad met de meest creatieve beroepsbevolking. Dat moet je koesteren met broedplaatsen en aandacht voor jong talent. De ambitie voor culturele hoofdstad blijft overeind. Dat geldt ook voor de culturele trekpleister in Leidsche Rijn.

Wonen

Er zijn ook concrete plannen om de wachttijden voor betaalbare woningen terug te dringen. Ook voor de studenten. Er wordt minder gesloopt. De bouwopgaaf voor de komende periode is realistisch en haalbaar.

Utrecht is en blijft sociaal

Voorzitter! Utrecht is en blijft een sociale en tolerante stad.

Iedereen krijgt de kans om mee te doen. We leggen het accent op het creëren van kansen voor mensen met de grootste afstand tot de arbeidsmarkt. We creëren 1200 nieuwe banen. Het armoedebeleid zetten we voort. Evenals het beleid voor mensen die dak- en thuisloos zijn, asielzoekers en vluchtelingen, en agenda 22. We gaan voor een effectief, activerend en emanciperend welzijnsbeleid. Waarbij de kracht in de samenleving – zoals het particulier initiatief - volop de kans krijgt. We steunen buurthuizen en jongerencentra in zelfbeheer.

Zodat het buurthuis weer van de buurt wordt. Ook het homolesbische emancipatiebeleid zetten we voort. We besteden extra aandacht aan ouderenbeleid. En de laatste miljoen bezuiniging op welzijn hebben we teruggedraaid.

De wethouder welzijn is tevens coördinerend wethouder diversiteit en integratie. We hebben hiervoor geen apart programma gemaakt. Maar de ambities zijn onveranderd. Discriminatie en stigmatisering pakken we aan. Evenals taalachterstand en ondersteuning van migrantenorganisaties.

Tot slot

Voorzitter! We hebben een mooi programma met mooie ambities in moeilijke tijden. Het moet kunnen. Het moet kunnen vooral als we het samen doen. Samen met de hele stad. Samen in de gemeenteraad.

Daar past geen verzuring bij. Uit de sport weten we dat verzuring leidt tot slechte prestaties. Wij nodigen ook de niet-coalitiepartijen nadrukkelijk uit tot meedenken en meedoen. Wij staan open voor nieuwe ideeën.

Het collegeakkoord moet natuurlijk vastgesteld worden. Daarom heb ik een prachtige motie gemaakt. Elk hoofdstuk van het collegeprogramma wordt apart genoemd. Dat biedt de oppositie de kans om in te stemmen met het akkoord, met uitzondering van het financiele hoofdstuk.

Voorzitter, GroenLinks heeft er zin in. En GroenLinks is klaar voor de Toekomst.