De samenleving verhardt door de uitspraken van Geert Wilders. Zijn generalisaties over moslims wakkeren discriminatie in de wijken aan. Dat blijkt uit een onderzoek van GroenLinks Utrecht.

In opdracht van GroenLinks heeft onderzoeksbureau Labyrinth een representatief onderzoek gedaan onder ruim 300 bewoners van de wijken Kanaleneiland en Hoograven naar hun beleving van discriminatie. Daaruit blijkt dat mensen zich het meest gediscrimineerd voelen door politieke partijen.

Bijna twee op de drie mensen in Kanaleneiland en Hoograven zegt zich vaak tot heel vaak gediscrimineerd te voelen door politici, waarbij de naam Geert Wilders bijna altijd spontaan valt. Werkgevers, horeca en de politie volgen op de discriminatieranglijst met respectievelijk 39, 38 en 30 procent. Bewoners voelen zich niet of nauwelijks gediscrimineerd door buurthuizen, het welzijnswerk, zorginstellingen, de gemeente en door hun buren.

Dat mensen zich vaak gediscrimineerd voelen door politici verrast wethouder Cees van Eijk (GroenLinks) wel een beetje. ,,Het was niet mijn eerste gedachte dat politiek eruit zou rollen als nummer één. Persoonlijke discriminatie kom je tegen in je eigen leven, terwijl politieke discriminatie meer een negatief algemeen gevoel geeft dat gaat over de publieke opinie. Persoonlijke discriminatie gaat over de algemene bejegening tussen mensen in de publieke ruimte, bij vluchtige contacten in de winkel of op straat. De politiek kan daarin een aanjagende rol hebben. Sinds de opkomst van Pim Fortuyn is het negatieve geluid vanuit de politiek stelselmatig opgebouwd, versterkt en door media uitgebouwd. Van die sfeer hebben mensen in de wijken last.”

Samenscholingsverbod

Maaike van Leuken, districtschef van de politie voor Utrecht-Zuid én panellid, krijgt tijdens een debat van GroenLinks over de uitkomsten van het onderzoek, van mensen uit de zaal het verwijt dat de politie ook vaak discrimineert. Dat gevoel ontstaat volgens jongeren in de zaal vooral door het samenscholingsverbod, door het stigmatiserende cameratoezicht en in het persoonlijk contact tussen allochtone jongeren en agenten.

Maar volgens Van Leuken is er in de afgelopen vijf jaar geen enkele klacht binnengekomen over discriminatie door de politie. ,,Ik voel mij óók persoonlijk gekwetst door de uitlatingen van Wilders. Het is ontwrichtend voor de maatschappij. Het feit dat iemand in staat is om mensen zo te kwetsen, dat vind ik ronduit stuitend. Maar  als het gaat om het samenscholingsverbod, vind ik dat daarbij geen sprake is van discriminatie. Wij spreken een hele specifieke groep van tachtig jongeren aan, op naam benoemd, die niet mogen samenscholen. Dat heeft niets te maken met etniciteit, maar met bewezen ongewenst gedrag van deze jongeren. Dat is nog geen twee procent van alle jongeren in Kanaleneiland.”

Hoofddoek

Een bewoner met hoofddoek vertelt dat ze als assistent in een huisartsenpraktijk dagelijks wordt gediscrimineerd door patiënten. ,,Ik krijg bijvoorbeeld te horen; ‘jij zit hier met een hoofddoek op en mensen van ons krijgen geen baan’. Dat kwetst mij. Maar dat iemand vanuit een voorbeeldfunctie in de politiek zoiets uitdraagt vind ik pas echt kwetsend. Ik ben in Nederland opgegroeid en woon hier al 32 jaar. Ik geef geen aanleiding om gediscrimineerd te worden; ik doe mijn werk om mensen hulpverlening te geven. Maar op een gegeven moment heb je zo’n dikke huid dat je met die woorden gaat leven. Je creëert een muur om je heen. Je denkt; die mensen zijn ziek en gefrustreerd. Een melding bij het discriminatiebureau heeft geen zin. Het gebeurt me elke dag, moet ik dan steeds opnieuw aangifte doen?”

Wethouder Van Eijk begrijpt de spagaat bij slachtoffers tussen de praktijk en het idealisme om discriminatie te willen aanpakken. Toch roept hij iedereen op om discriminatie te melden, zodat er actie kan volgen. Zelf overlegt hij bijvoorbeeld met werkgevers in Utrecht over het voorkomen van discriminatie. ,,Bij mijn vorige werkgever hadden we eigenlijk alleen maar allochtone stagiaires. De meeste van hen stonden echt met hun mond open van verbazing als ze werden uitgenodigd voor een gesprek. Ik weet dus dat werkgevers mensen gewoon uitsluiten en ik ben niet bereid om als wethouder zaken te doen met die bedrijven. De gemeente geeft daarnaast geen subsidie aan organisaties die niet voor iedereen toegankelijk zijn”, aldus Van Eijk.

Van Eijk over de uitspraken van Geert Wilders: ,,Politiek moet je met politiek bestrijden door de discussie met hem aan te gaan. Maar politici zijn bang voor wat de eigen achterban dan gaat doen. Dat vind ik zeer teleurstellend.”

Lees hier het onderzoek naar discriminatie.