In december is de startnotitie voor de Ring Utrecht verschenen. Tot 30 januari 2009 is het mogelijk om in te spreken op deze startnotitie. En dat is hard nodig, want er worden vergaande asfalt-maatregelen onderzocht. Voor uw eigen inspraakreactie kunt u gebruik maken van dit voorbeeld.

U kunt uit het onderstaande voorbeeld de elementen selecteren die voor u zelf belangrijk zijn en daarbij uw eigen argumenten toevoegen. Als dit voorbeeld u niet voldoende inspiratie biedt, kunt u ook op de volgende websites terecht voor andere voorbeelden:
www.utrechtsnelweg.nl 
www.natuurlijkvleuterweide.nl
www.milieudefensie.nl

Op www.ikgaverder.nl staan alle relevante stukken over de plannen.

Uw inspraakreactie kunt u sturen aan:
Inspraakpunt Verkeer en Waterstaat
o.v.v. Ring Utrecht
Postbus 30316
2500 GH Den Haag

Of stuur uw zienswijze via www.inspraakpunt.nl of via inspraakpunt@inspraakpunt.nl. Telefonisch inspreken kan via 070-3519603.

 

Voorbeeld inspraakreactie

Geachte minister,

Met deze brief spreek ik mijn zorgen en wensen uit over de Startnotitie Ring Utrecht. Ik vraag u om mijn opmerkingen te verwerken in de richtlijnen voor de MER. 

Ladder van Verdaas
In de aanpak van de bereikbaarheidsproblemen rondom Utrecht is afgesproken te werken volgens de Ladder van Verdaas. Met deze aanpak wordt een volgorde aangegeven waarlangs gezocht wordt naar oplossingen (1. ruimtelijke visie en programma, 2. anders betalen voor mobiliteit (rekening rijden), 3. de mogelijkheden van mobiliteitsmanagement, 4. een optimalisatie van het openbaar vervoer, 5. de mogelijkheden van benutting, 6. aanpassen van bestaande infrastructuur, 7. een onderbouwing van de noodzaak tot nieuwe infrastructuur).
Het past in deze aanpak niet om nu te starten met het onderzoeken van de mogelijkheden van nieuw asfalt. Het is onverstandig om bij het opklimmen van een ladder meteen naar de laatste sport te springen. Het is op dit moment nog niet duidelijk hoe groot de resterende opgave is voor de stappen 6 en 7. Het is niet nodig nu allerhande extreme asfalt-oplossingen te gaan onderzoeken, zonder dat duidelijk is hoe groot de resterende problematiek is.

Volg de Ladder van Verdaas; onderzoek eerst hoe ver het bereikbaarheidsprobleem op te lossen is zonder nieuwe infrastructuur. Pas daarna is duidelijk hoeveel nieuwe asfaltvarianten onderzocht moeten worden.

Echt alle hoeken van het speelveld
In de startnotitie wordt gesteld dat in de voorgelegde varianten diverse extremen onderzocht worden, waarbij “alle hoeken van het speelveld” ingevuld zijn. Het speelveld in de startnotitie is echter niet compleet. Zo is er geen variant waarbij fors wordt geïnvesteerd in Openbaar Vervoer. Het onderzoeken van de OV-mogelijkheden komt in de ladder van Verdaas vóór het onderbouwen van de noodzaak tot nieuwe auto-infrastructuur. Als er gekeken wordt naar alle hoeken van het speelveld, is het logisch om dit niet alleen bij de laatste stap (uitbreiding van auto-infrastructuur) te doen. Bestudeer het hele spectrum van de mogelijkheden. Voor alle voorgaande stappen op de ladder van Verdaas moeten ook de extremen onderzocht worden. Met name op het gebied van Openbaar Vervoer zijn er meer hoeken in het speelveld dan nu worden onderzocht.

Onderzoek echt alle hoeken van het speelveld, niet alleen voor de uitbreiding van auto-infrastructuur. Zeker de hoek waarbij fors wordt geïnvesteerd in Openbaar Vervoer mag niet ontbreken.

Financiering
Bij het afsluiten van de bestuursovereenkomst Bereikbaarheid regio Utrecht in november 2006 zijn er al afspraken gemaakt over financiële kaders. Hierin staat dat het rijk minimaal € 0.8 miljard euro en maximaal € 1.4 miljard euro beschikbaar stelt voor de snelwegen die samen de ring Utrecht vormen. Het geld dat van het rijk afkomstig is, is daarmee voor het overgrote deel al geoormerkt voor auto-infrastructurele maatregelen. Om de bereikbaarheidsproblemen in de regio aan te pakken is het noodzakelijk om dit geld voor het totaal-pakket aan maatregelen beschikbaar te hebben. Dus ook voor maatregelen op het gebied van fiets, Openbaar Vervoer, mobiliteitsmanagement en P&R-terreinen. Deze maatregelen moeten nu voornamelijk betaald worden uit het geld dat de regio inbrengt, tussen de 345 en 460 miljoen euro.
Door het geld voor het gehele pakket beschikbaar te stellen wordt voorkomen dat er te snel wordt gewerkt aan auto-infrastructurele oplossingen, zonder dat de overige maatregelen een serieuze kans hebben gekregen. Alleen als het totale budget voor het totale programma beschikbaar is, is het mogelijk om de integrale oplossing te bieden waar het UVVB naar streeft.

Stel het gereserveerde (rijks)geld beschikbaar voor alle maatregelen, niet alleen nieuwe auto-infrastructuur. De integrale aanpak die centraal staat bij de pakketstudies moet ook financieel mogelijk gemaakt worden.

Draaischijf Nederland
Het is een feit dat Utrecht in het midden van het land te maken krijgt met autoverkeer vanuit het hele land. De stad ligt op zowel de Noord-Zuid, als de Oost-West verbinding. Hierdoor rijdt er dagelijks veel verkeer langs de stad Utrecht dat een bestemming elders in het land heeft. De negatieve gevolgen van al dit autoverkeer hebben grote invloed op de gezondheid van de Utrechters en de leefbaarheid in de stad. Het is niet acceptabel om een landelijk probleem op te lossen met meer auto-asfalt en de Utrechters te laten zitten met alle negatieve gevolgen. In de startnotitie staat alleen het bereikbaarheidsprobleem centraal en wordt er onvoldoende aandacht besteed aan de gezondheid van de Utrechters en de leefbaarheid in en om de stad Utrecht.

Neem geen maatregelen met grote negatieve gevolgen op lokaal niveau (gezondheid, leefbaarheid, milieu) bij het oplossen van landelijke bereikbaarheidsproblemen rondom Utrecht.

Strijdigheid met Utrechts beleid
De gemeente Utrecht werkt aan het verbeteren van de luchtkwaliteit in de stad. Hiertoe is een actieplan luchtkwaliteit Utrecht 2008 (ALU2008) opgesteld. In de startnotitie worden een aantal maatregelen onderzocht die haaks staan op zaken uit het ALU2008. Zo wordt in één van de varianten de Waterlinieweg opgewaardeerd, terwijl de gemeente Utrecht deze weg wil afwaarderen. De gemeente Utrecht wil De Noordelijke Randweg Utrecht (NRU) opwaarderen met een maximale snelheid van 80 km per uur. Vanuit de startnotitie wordt een opwaardering tot een volledige snelweg onderzocht.

Zorg er voor dat de maatregelen die in het kader van het verbeteren van de Utrechtse luchtkwaliteit niet doorkruist worden door maatregelen die voortkomen uit de startnotitie Ring Utrecht.

Geen nieuwe weg door Leidsche Rijn
In de startnotitie wordt een verbindingsweg tussen de A2 en de A12 door de nieuwbouwwijk Leidsche Rijn voorgesteld. Een doorsnijding van deze wijk door een nieuwe weg is niet acceptabel. Het tast de leefbaarheid in dit gebied fors aan. De Utrechtse gemeenteraad en het Utrechtse college heeft zich eerder al tegen een dergelijke verbinding tussen de A2 en de A12 uitgesproken. Het is verspilling van tijd en geld om deze verbindingsweg toch te onderzoeken en in drie onderzoeksvarianten op te nemen.

Ga geen maatregelen onderzoeken waarvan op voorhand duidelijk is dat ze een te grote impact hebben op de leefbaarheid in de stad en waarvoor het draagvlak ontbreekt, zoals een verbindingsweg tussen de A2 en de A12 door Leidsche Rijn.

Landschap en natuur
In de startnotitie staat een nieuwe weg door Amelisweerd tussen de A12 en de A28 in één van de varianten. Daarnaast zijn er nieuwe wegen en verbredingen van bestaande wegen die een ernstige aantasting zijn van het groene gebied rondom Utrecht. Voor een grote stad zoals Utrecht is het groen in en rondom de gemeente van levensbelang. Niet alleen vanwege de ecologische waarde, maar ook voor de bewoners van de stad. Alleen al van het landgoed Amelisweerd maken jaarlijks 1,5 miljoen bezoekers gebruik. Nieuwe of verbredingen van bestaande wegen zijn funest voor groengebieden rondom Utrecht, zoals Amelisweerd, Rhijnauwen, het Noorderpark, het Groene Hart en polder Rijnenburg.

Doe geen onderzoek naar nieuwe wegen of verbreding van bestaande wegen door het groene gebied rondom Utrecht, met name niet naar de verbinding tussen de A12 en de A28 bij Amelisweerd.

VERDER nog onvoldoende uitgewerkt
In het alternatief Niet verbreden (VERDER) worden maatregelen op het gebied van Openbaar Vervoer onderzocht die sowieso noodzakelijk zijn. Uit de startnotitie: “Uitgangspunt is dat alle maatregelen uit VERDER die de bereikbaarheid verbeteren worden gerealiseerd, met uitzondering van de aanpassingen aan het hoofdwegennet.” De maatregelen uit VERDER zijn nog onvoldoende uitgewerkt en de discussie of de verschillende maatregelen uit VERDER wel voldoende zijn, is nog onvoldoende gevoerd. Dit alternatief krijgt daardoor geen eerlijke kans ten opzichte van de overige varianten waarin uitbreiding van auto-infrastructuur centraal staat.
In de regio Utrecht zijn volop mogelijkheden om de bereikbaarheid te verbeteren, zonder dat hiervoor nieuw en extra asfalt nodig is: Een stevig netwerk van Park & Ride-voorzieningen in de hele regio, dat goed ontsloten is door een snel OV-netwerk. Het OV niet alleen richten op het centrum van de regio, maar ook zorgen voor ring-verbindingen. Serieus werk maken van mobiliteitsmanagement in samenwerking met het bedrijfsleven. Verbeteren van (regionale) fietsroutes. Het verbeteren van de regionale fiets- en OV-verbindingen heeft ook effect op de snelwegen, omdat daarmee het regionaal autoverkeer op het hoofdwegennet verminderd wordt.

Maak echt werk van de alternatieven voor autoverkeer in de regio. Werk eerst de maatregelen in het kader van VERDER beter uit voordat er gestart wordt met studie naar oplossingen waar nieuwe auto-infrastructuur centraal staat.

Synergie en ketenmobiliteit
Door nu te geïsoleerd werk te maken van de auto-infrastructurele maatregelen uit de startnotitie wordt de integraliteit van de pakketstudies ondergraven. Dit is een gemiste kans. De aanpak van de pakketstudies, waarbij diverse betrokken overheden samenwerken in het Utrechts Verkeers- en Vervoerberaad (UVVB), biedt een uitgelezen kans om te komen tot een samenhangend pakket aan maatregelen. Kijk daarom niet hoofdzakelijk naar auto-maatregelen, maar studeer juist op samenhang met onder meer OV, fiets, mobiliteitsmanagement en P&R-terreinen. Hierdoor kunnen grote synergie-voordelen gevonden worden en echt werk gemaakt worden van ketenmobiliteit.

Maak serieus gebruik van de kans die de integrale aanpak van de pakketstudies biedt en zoek naar synergie-voordelen tussen de verschillende vervoersvormen en maak echt werk van ketenmobiliteit.

OV en ruimtelijke ontwikkelingen
In en om Utrecht zal de komende jaren nog het nodige gebouwd worden. Helaas zien we te vaak voor de verkeersgevolgen van deze ontwikkelingen onvoldoende aandacht is. Openbaar Vervoer komt pas op gang als er voldoende aanbod van reizigers is. Veel van de potentiële OV-reizigers hebben dan al gekozen voor de auto. Door tijdig te durven investeren in OV-voorzieningen in nog te ontwikkelen gebieden, kan dit voorkomen worden.

Laat openbaar vervoer niet het sluitstuk zijn bij ruimtelijke ontwikkelingen, maar investeer vroeg in OV om te zorgen dat het direct concurreert met de auto.

Fietsvriendelijke inrichting
De inrichting van de openbare ruimte is sterk bepalend voor het gebruik van de fiets. Een sprekend voorbeeld van een fietsvriendelijke inrichting is te vinden in Houten. Bij de inrichting van de nieuwe wijken stond de fiets centraal en kwam de auto op het tweede plan. Dit heeft geleid tot een uitgebreid fijnmazig net van brede, veilige fietspaden waarop nauwelijks auto's rijden. In Houten kiezen de bewoners voor de meeste ritten de fiets, omdat dat sneller en plezieriger is. Hieruit blijkt dat een fietsvriendelijke infrastructuur zorgt voor een duidelijk hoger fietsgebruik.

Richt de openbare ruimte fietsvriendelijk in. Hiermee wordt het fietsgebruik sterk bevorderd en daalt het percentage regionaal autoverkeer.

Duurzame oplossing gevraagd
Het vergroten van de asfalt-ruimte voor autoverkeer op het hoofdwegennet (HWN) biedt misschien voor de korte termijn verlichting in de bereikbaarheidsproblemen in de regio Utrecht. Het is echter geen duurzame oplossing. Het belonen van gewoontegedrag van automobilisten met meer asfalt leidt op de wat langere termijn tot dezelfde bereikbaarheidsproblemen, maar dan met meer auto’s die hinder ondervinden van de knelpunten. Meer auto’s die overlast veroorzaken voor iedereen in en om Utrecht.
Ga uit van het gedrag van de reizigers. Door het autoverkeer te blijven faciliteren zal de keuze voor de auto niet snel veranderen. Het zal alleen maar meer autokilometers tot gevolg hebben.
Kijk bijvoorbeeld naar de invloed van auto-bereikbaarheid bij de keuze voor een nieuwe baan. De keuze om in een andere gemeente dan de eigen woonplaats te gaan werken wordt beïnvloed door de dagelijkse reistijd, niet door het aantal te reizen kilometers. Als het reizen per auto tussen de woonplaats en de werkplek wordt vergemakkelijkt, wordt de afstand die afgelegd kan worden in dezelfde tijd groter. Het gevolg is dat het aantal dagelijks afgelegde kilometers groeit terwijl de reistijd ongeveer gelijk blijft. 

Het vergroten van de asfalt-ruimte voor het autoverkeer biedt geen langdurige oplossing. Door het faciliteren van het autoverkeer wordt het alternatief niet aantrekkelijker, zullen automobilisten verder doorrijden en komen dezelfde bereikbaarheidsproblemen snel weer terug. Bereken daarom de effecten van grotere wegcapaciteit op de mobiliteitsvraag, zowel voor de korte als de lange termijn.

Onduidelijke procedure
Er is gekozen voor een werkwijze waarbij diverse overheden samenwerken en het bereikbaarheidsprobleem in de regio Utrecht gezamenlijk aanpakken. Een dergelijke samenwerking is in principe positief, maar brengt ook onduidelijkheid met zich mee. In de startnotitie staat dat het project de verkorte Tracé/m.e.r. procedure volgt. Deze is echter alleen bedoeld voor verbreding van rijkswegen. Het wordt in de startnotitie niet duidelijk wat het juridische kader voor de nieuwe en regionale wegen is.
Het is afhankelijk van de uiteindelijke voorkeursvariant hoe de verdere procedures er uit gaan zien. Voor zover nu te overzien wordt door het UVVB bepaald hoe de voorkeursvariant wordt samengesteld uit de voorliggende varianten. Hierbij hebben zowel het rijk als de provincie en de gemeente Utrecht hun eigen bevoegdheden bij de uiteindelijke losse onderdelen uit de voorkeursvariant. Alleen over die losse onderdelen uit de voorkeursvariant waarover de gemeente Utrecht bevoegd gezag is, kan de gemeenteraad van Utrecht een formele uitspraak doen. De werkwijze van de pakketstudies, waarvan deze startnotitie een onderdeel is, is juist gericht op samenhang tussen de maatregelen. De bereikbaarheid in de Utrechtse regio wordt benaderd als een ingewikkelde puzzel, waarbij nu gezocht wordt naar de juiste stukjes voor het eindplaatje. Het is onverstandig als de Utrechtse gemeenteraad formeel alleen iets te zeggen heeft over slechts enkele stukjes van de puzzel. Het risico dat er een incomplete puzzel overblijft is daardoor reëel aanwezig. Zorg er daarom voor dat de betrokken democratisch gekozen vertegenwoordigingen formeel bij de samenstelling van het totale voorkeursalternatief betrokken worden.
Binnen het project VERDER wordt met “inspraak nieuwe stijl” gewerkt. Uitgangspunt hierbij is dat belanghebbenden vroeg in het proces worden betrokken. Diverse bewoners- en maatschappelijke organisaties zijn hierbij onvoldoende aan bod gekomen. In het vervolgtraject kan meer gebruik gemaakt worden van de deskundigheid en creativiteit van deze organisaties.

Volg een duidelijke en juridisch zuivere procedure, waarbij alle betrokken democratische vertegenwoordigingen zich formeel kunnen uitspreken over het totale voorkeursalternatief. Betrek een breed scala van bewoners- en maatschappelijke organisaties actief bij de verdere uitwerking.

Ik vraag u om mijn zorgen, suggesties en opmerkingen op te nemen in het vervolg van de startnotitie Ring Utrecht. Graag wordt ik op de hoogte gehouden van de verdere stappen in dit proces.

Met vriendelijke groet,

[naam en handtekening]