GroenLinks wil dat de invulling van het experiment voor een regelvrije bijstand wordt aangepast. Wetenschappers zeggen dat door een aantal bepalingen van het kabinet een solide wetenschappelijk experiment onmogelijk wordt.

Staatssecretaris Jetta Klijnsma heeft de kaders gesteld waarbinnen Utrecht een experiment mag doen met een regelarme bijstand. Het doel van dit experiment is om te kijken wat er gebeurt als mensen geen een bijstandsuitkering krijgen zonder dat daar verplichtingen tegenover staan. In het experiment is het echter niet mogelijk om zonder consequenties niets te doen. Als een deelnemer niets doet, kan deze uit het experiment worden gezet. Wetenschappers zeggen dat ze daardoor niet kunnen onderzoeken wat het effect van een regelarme bijstand is op mensen. GroenLinks wil graag dat het experiment wordt aangepast. 'GroenLinks gelooft er niet in dat mensen niets doen als je ze vertrouwen en vrijheid geeft. Dat is wel waar het huidige systeem van uitgaat, terwijl dat nooit is onderzocht. Dat zouden wij nu graag willen doen. En dat kan volgens de wetenschappers niet met de kaders die het kabinet nu stelt, zegt GroenLinks-fractievoorzitter Heleen de Boer.

Vragenuur

GroenLinks is groot voorstander van experimenten met sociale bijstand. De uitwerking van de kaders door het kabinet was dan ook wel even slikken. 'Het experiment dat we in Utrecht wilden, leek hiermee onmogelijk te worden. Ik ben blij dat een aantal wetenschappers dat nu ook aangeeft. Het feit dat bij mensen die vrijgesteld worden van verplichtingen toch wordt gecontroleerd of zij hard genoeg proberen betaald werk te vinden, dat je je als deelnemer niet uit het experiment mag terugtrekken en dat tegenover een vrijlatingsgroep altijd een ‘intensiveringsgroep’ moet staan, zorgen er niet alleen voor dat het minder aantrekkelijk wordt om mee te doen, maar zijn ook in strijd met uitgangspunten voor wetenschappelijk onderzoek', legt De Boer uit. GroenLinks vraagt donderdag tijdens het vragenuurtje aan de wethouder of hij binnen de nu gestelde kaders nog kansen ziet voor een experiment in Utrecht.

Bijstand als basisinkomen

Ruim een jaar geleden nam de Utrechtse raad de GroenLinks-motie ‘bijstand als basisuitkering’ aan. Hierin werd besloten een groep in het experiment op te nemen die naast de bijstand mocht bijverdienen. Volgens de kaders die het kabinet stelt, is het bedrag dat bijverdiend mag worden niet hoger dan nu: 199 euro per maand. Alleen de periode waarin dit mag, wordt langer. De Boer: ‘De wetenschappers geven aan dat het geringe verschil met de huidige regels het moeilijk maken om gedragseffecten te meten. Wat ons betreft moet het bedrag dus omhoog. Ook willen wij dat er niet alleen gekeken wordt naar de uitstroom naar betaald werk – zoals het kabinet voorstelt – maar ook naar aspecten als sociale activering, welzijn en gezondheid. Ik wil van de wethouder horen of hij binnen de huidige regels – en wellicht tussen de regels door – nog ruimte ziet voor een experiment dat voldoet aan de opdracht die de raad heeft gegeven.'