Deze week presenteert GroenLinks raadslid Tara Scally haar initiatiefvoorstel ‘ontwikkelingsmogelijkheden voor ongedocumenteerden’ aan de gemeenteraad. In haar plan worden cursussen en praktijkleertrajecten onderdeel gemaakt van de succesvolle Utrechtse aanpak voor bed, bad, brood en begeleiding. “Door dingen te ondernemen ervaren mensen meer regie over hun leven. Voor GroenLinks staat het humane aspect voorop. Door actief bezig te zijn voelen ongedocumenteerden zich weer mens, het doet recht aan de kwaliteiten die zij bezitten en zorgt voor beter psychisch welbevinden. Een bijkomend voordeel is dat vanuit die houding inburgering soepeler gaat én het makkelijker is om de stap te zetten naar terugkeer.” zegt Scally.
Momenteel verblijven 225 mensen in Utrechtse bed, bad, brood en begeleiding (B4) voorzieningen waarvan een (eerste) asielaanvraag is afgewezen. Zij kunnen niet terugkeren naar hun herkomstland, maar hebben op basis van internationale verdragen wel recht op opvang. Onder het huidige rijksbeleid mogen ongedocumenteerden niet zelfstandig werken of wonen. Hierdoor zijn zij compleet afhankelijk van overheidsvoorzieningen, wat vaak leidt tot een passieve houding en minder zelfvertrouwen.
De inspiratie voor dit initiatiefvoorstel kwam tijdens een werkbezoek, waar een jonge ongedocumenteerde zijn ervaringen deelde met Scally. ‘De dagen dat ik leer om auto’s te repareren zijn de enige dagen dat ik eindelijk kan slapen. Dan stoppen de nachtmerries voor even.’ vertelde hij. De jongen had een trauma overgehouden aan zijn vlucht. Door actief bezig te zijn had hij even afleiding, door vaardigheden op te doen kreeg hij langzaam hoop voor de toekomst. Scally: “Deze ontmoeting was voor mij de start van een lange zoektocht om een oplossing te vinden voor de uitzichtloze positie waar veel ongedocumenteerden in verkeren. Stilstand is voor niemand goed. Niet voor de mensen zelf maar ook niet voor de stad.”
Door kennis en ervaring op te doen hebben ongedocumenteerden een betere positie in Nederland als ze na jaren van juridische procedures dan toch een verblijfsvergunning ontvangen, of in het herkomstland wanneer zij moeten terugkeren. Het gebrek aan kansen op de arbeidsmarkt in het herkomstland is voor veel ongedocumenteerden een belangrijke belemmering om terug te keren. De cursussen en praktijkleertrajecten zijn daarom gericht op ‘future free´ vaardigheden, oftewel kwaliteiten die ze in Nederland én in andere landen kunnen gebruiken.
In het voorstel van Scally worden de cursussen en praktijkleertrajecten aangeboden via vluchtelingenorganisaties en partners. De gemeente Utrecht fungeert als verbindende schakel. Scally: “Mijn voorstel slaat het een brug tussen de kleinschalige, effectieve Utrechtse aanpak en het landelijke regeerakkoord. Omdat het doorstroom bevordert zal de investering zichzelf naar verwachting terugverdienen. Zowel Utrecht als de ongedocumenteerden hebben daar baat bij!”