Het stof is neergedaald. Een aantal partijen likt de wonden, anderen zullen opgelucht terugkijken op een wonderlijke avond: de apotheose rond de besluitvorming over de plannen voor het Smakkelaarsveld. 'Maar voor of tegen, iedereen nam zijn of haar beslissing na een zorgvuldige afweging en in alle oprechtheid.'

GroenLinks-raadslid Chiel Rottier is namens de grootste coalitiepartij woordvoerder stationsgebied, hij is daarom verantwoordelijk voor  het dossier Bieb++. Het is een ingewikkeld dossier, zegt hij, twee dagen nadat zijn amendement een meerderheid haalde in de gemeenteraad en de plannen voor de Bieb++ werden geschrapt. 'Toen de eerste tekeningen werden gemaakt, zag de wereld er anders uit. Er was een andere economische werkelijkheid en een ander idee over stadsontwikkeling. Tegelijk blijkt ook de visie op de bibliotheek van de toekomst in rap tempo verouderd en blijvend aan verandering onderhevig; het idee dat de DVD een wezenlijk onderdeel zou uitmaken van de bibliotheekcollectie is nu haast lachwekkend.'

Lang proces

GroenLinks besloot eind november 2013 definitief niet te kiezen voor de Bieb++. In de raad en in diverse interviews noemde Rottier het project een te groot financieel risico. 'De kosten voor de bouw van de Bieb++ (62 miljoen, plus een reservering van 18 miljoen) zijn enorm. Hoeveel zekerheid hebben we dat de exploitatie voor 40 jaar, dat is de afschrijvingstermijn, geregeld is. Of bouwen we voor leegstand en blijft de gemeente achter met een enorme strop. Onze conclusie, na veel gesprekken met ambtenaren, belanghebbenden en kenners, is dat de risico's onvoldoende te overzien zijn en daarom hebben wij uiteindelijk nee gezegd tegen de Bieb++.' 

Zorgvuldige besluitvorming

Na het besluit van GroenLinks kwamen D66 en ChristenUnie, gesteund door PvdA en CDA met een aangepast voorstel voor de Bieb++: een kleinere bibliotheek, een kleinere Artplex en een ruimte voor een derde -nog onbekende- huurder. Volgens Rottier namen de risico's met dit voorstel alleen maar toe, omdat er in de plannen nog geen invulling  is gegeven aan de overgebleven ruimte. Nee dus, ook tegen de Bieb+, zoals het nieuwe voorstel op de fractiekamer van GroenLinks wordt genoemd. Toch kan Rottier veel waardering opbrengen voor de partijen die het voorstel deden. 'Ik heb respect voor het feit dat geen enkele partij alleen maar ja of nee heeft gezegd tegen het voorliggende plan. Er is door alle partijen zeer zorgvuldig en hard aan dit dossier gewerkt.' 

Alternatieven

'De afwijzing - aan het begin van het debat op 19 december -  van het ordevoorstel van GroenLinks om wat meer tijd te nemen was voor ons wel een teleurstelling. Wij waren inmiddels op verkenning naar alternatieven voor een nieuwe bibliotheek en een Artplex en dat leek al snel heel succesvol. En natuurlijk wilden we dit het liefste voorleggen aan de Raad.'

GroenLinks kreeg uiteindelijk toch nog een kans om de alternatieven beter te onderzoeken. Na de laatste raadsvergadering van 2013 zijn in opdracht van GroenLinks ambtenaren aan de slag gegaan met een quickscan. 'Ik ben heel blij dat bijna alle partijen tijdens de raadsvergadering van maandag 13 januari zeiden dat ze deze korte verkenning waardevol vonden.' Voor GroenLinks bevestigde de quickscan het idee dat er echt voldoende alternatieven in bestaande panden mogelijk zijn.

Nieuwe focus

Maar de quickscan naar alternatieven leek ook iets los te maken in Utrecht, zegt Rottier. 'Utrechters maken massaal hun idee over hun ideale bibliotheek en Artplex kenbaar. En ook marktpartijen lijken geïnteresseerd om samen met de gemeente te kijken naar oplossingen. Dit geeft ons echte een andere blik.' 

Rottier erkent dat ook hij liever had gehad dat GroenLinks eerder met alternatieven was gekomen. 'Dit noem je voortschrijdend inzicht. Ook wij hebben te lang een focus gehad op de Bieb++ en of die er wel of niet moest komen. Maar inmiddels staan of komen er zoveel prachtige panden leeg, daar ligt volgens ons de oplossing. Onze ogen zijn geopend.'

Rottier is ontzettend blij dat een meerderheid van de raad het voorgestelde haalbaarheidsonderzoek naar de alternatieven ondersteunt. Hij noemt het dapper dat CDA-raadslid Cees Bos GroenLinks op inhoudelijke gronden steunde, hetgeen zorgde voor een onverwachte wending. 'Maar ik heb ook alle respect voor het CDA, dat Bos uiteindelijk de ruimte gaf een ander standpunt in te nemen.'

Utrechters

In het amendement is opgenomen dat er voor de voorjaarsnota van 2014 een haalbaarheidsonderzoek moet liggen naar alternatieven in bestaande panden. Het wordt een spannende, maar leuke periode, zegt Rottier. 'Ik hoop vurig dat we ook de andere partijen enthousiast kunnen maken met alternatieven. En we willen heel graag de Utrechters hierin betrekken, zij gaan straks de nieuwe bibliotheek gebruiken, zij zijn de toekomstige bezoekers van de Artplex.'