UTRECHT - De Utrechtse actievoerder Kees van Oosten moet 30.000 euro betalen aan één ambtenaar en twee mensen die door de gemeente Utrecht zijn ingehuurd. Dat heeft de rechter bepaald, omdat Van Oosten grievende uitspraken in zijn columns onvoldoende heeft gerectificeerd. GroenLinks wil dat de gemeente de claim niet vordert, maar zich focust op het inhoudelijk doel: volledige rectificatie en tegengaan van onheuse bejegening van ambtenaren.

Kees van Oosten is al jarenlang een door de gemeente gevreesde inwoner. Hij heeft in de loop der jaren tientallen rechtszaken aangespannen over met name luchtkwaliteit. Onlangs won Van Oosten nog een belangwekkende rechtszaak over de zogenoemde Majellaknoop. Plannen voor de aanleg van een busbaan en aanpassingen aan het verkeersknooppunt Majella werden op last van de rechter lamgelegd. Het plan voldeed niet aan de eisen voor verbetering van de luchtkwaliteit ter plekke.

Van Oosten werd voor de verandering zelf voor de rechter gedaagd na grievende columns over een ambtenaar en over twee medewerkers die door de gemeente waren ingehuurd. Volgens van Oosten zouden de medewerkers onder andere een loopje hebben genomen met de feiten en zijn ze schuldig aan de dood van bewoners die gezondheidsklachten krijgen door luchtvervuiling. ,,Een dergelijke beschuldiging is onder de gordel”, zegt Marry Mos, fractievoorzitter van GroenLinks. ,,GroenLinks vindt kritische bewoners erg belangrijk, maar er zijn grenzen aan de pen die je hanteert. Daarbij is het zuiverder om de gemeente aan te vallen dan de ambtenaar die het beleid opschrijft."

Uitlatingen 'smadelijk'

Met financiële steun van de gemeente hebben de drie medewerkers op eigen titel de rechtszaak wegens smaad aangespannen. De Utrechtse rechtbank heeft vervolgens op 30 juli besloten dat Van Oosten 7.200 euro moet betalen voor de smadelijke uitlatingen. Maar omdat Van Oosten de grievende teksten slechts gedeeltelijk rectificeerde, heeft de rechtbank op 5 november besloten dat de ambtenaren maar liefst 30.000 euro mogen terugvorderen.

,,De gemeente is in een onverkwikkelijke zaak beland, door de rechtszaak mede mogelijk te maken, maar die niet zelf als gemeente aan te spannen”, aldus Mos. ,,Het doel van de gemeente was om haar medewerkers te beschermen en de blaam van de ambtenaar en de ingehuurde medewerkers te zuiveren. Maar het doel is niet om naast rectificatie medeverantwoordelijk te zijn voor beslaglegging op de inboedel en het inkomen van een kritische bewoner die in een privaatrechterlijke zaak is verwikkeld, waardoor hij bankroet gaat.”

Claim niet van tafel

Mos heeft daarom tijdens het begrotingsdebat op 6 november aan de burgemeester gevraagd om zijn invloed te gebruiken om met een mediator tot een goede rectificatie te komen, zodat de claim alsnog van tafel kan. De meerderheid van de raad wil echter niet treden in uitspraken van de rechtbank. Een minderheid van GroenLinks, D66, Leefbaar Utrecht, SP, Groep Mossel en Burger en Gemeenschap steunde vervolgens een motie van de SP om de claim van tafel te vegen.

Het lijkt erop dat Van Oosten nu alsnog moet betalen. ,,Ik vind het principieel onjuist dat de overheid een burger zo hard in zijn bestaanszekerheid raakt”, zegt Mos. ,,Het is goed dat de gemeente opkomt voor zijn medewerkers, zeker als ze van vanalles en nog wat beschuldigd worden. Maar de gemeente moet wel zuiver handelen door de rechtszaak zelf aan te spannen in plaats van medewerkers dit te laten doen. En door het inhoudelijke doel voor ogen te houden. Een dwangsom moet je gebruiken als middel om rectificatie te bewerkstelligen en onterechte beschuldigingen tegen te gaan, maar het is geen doel op zich. Daarbij zijn kritische bewoners goed voor de kwaliteit van het openbaar bestuur. Het houdt de overheid scherp en het legt soms ook dingen bloot die anders verborgen blijven. Dat is een goede zaak. Ik hoop van harte dat de burgemeester linksom of rechtsom alsnog een uitweg zal zoeken voor deze pijnlijke kwestie.”