Elke dag krijg ik berichten van mensen die wanhopig op zoek zijn naar een huis. Verscheurende verhalen van gezinnen die hoppen van tijdelijke huurwoning naar tijdelijke huurwoning. Mensen die (bijna) dakloos zijn of uitgebuit worden door een slechte huurbaas. Mensen die hun huur nauwelijks meer op kunnen brengen maar geen alternatief kunnen vinden. Of mensen die hun heil ver buiten Utrecht moeten zoeken. “Hoe is het mogelijk dat een woning, een basisrecht, zó onder druk staat in onze linkse stad”, vragen ze me. Hoe durf je successen van GroenLinks te noemen op het gebied van wonen, zolang zoveel mensen geen betaalbaar thuis hebben. En die mensen hebben een punt.
Het eerlijke verhaal is dat we elke dag weer strijden voor meer betaalbare woningen, maar dat we vanuit de gemeentepolitiek de wooncrisis met geen mogelijkheid helemaal kunnen oplossen. We bouwen in Utrecht de meeste nieuwbouwwoningen van Nederland, maar het woningtekort is zo groot dat we het in de komende 10 jaar niet kunnen oplossen. We maken bij nieuwbouwprojecten met elke ontwikkelaar opnieuw afspraken over de hoeveelheid sociale huur en middenhuurwoningen, maar hebben op de prijzen van de bestaande koopwoningen in de stad vrijwel geen invloed. En we steken veel gemeentegeld in het helpen van mensen met een slechte huisbaas, maar zien ook dat mensen niet om hulp durven te vragen omdat ze bang zijn om hun huis te verliezen.
Het eerlijke verhaal is dat we op dit moment de strijd tegen de wooncrisis verliezen. We vechten tegen een te sterke stroming van slecht landelijk beleid. Zolang je meer belasting betaalt voor het verhuren van sociale huurwoningen dan voor het verhuren van dure huurwoningen, zullen we de strijd blijven verliezen. Zolang de woningprijzen met 10%-punt per jaar stijgen, mede door landelijke regels over belastingen, blijft een koopwoning voor veel mensen onbereikbaar. En zolang er geen enkele regel is over de maximale huurprijzen en huurprijsstijgingen van middenhuurwoningen, zodat verhuurders vrijwel elke prijs kunnen vragen die ze willen, kunnen we het tij niet keren.
En daarom sta ik op 12 september op en ga naar het woonprotest in Amsterdam. We kunnen de wooncrisis niet met gemeentebeleid alleen de baas. We hebben sterkere landelijke regels nodig, zodat we als gemeente niet meer bij elk plan opnieuw moeten onderhandelen over de hoeveelheid betaalbare woningen. Zodat landelijke regels mensen steunen die een betaalbaar huis zoeken, in plaats van de winsten van speculanten spekken. Ik hoop veel van jullie daar te zien, want iedereen heeft recht op een betaalbaar thuis.