Sommige dingen neem je heel lang voor lief. Gewoon, omdat het nou eenmaal zo gaat, omdat iedereen het doet. Elk seizoen nieuwe kleren kopen. Drie keer per jaar vliegen – ook korte afstanden. Dierlijke producten eten. Ellenlange rijen geparkeerde auto's in de stad. Bijna precies dezelfde mensen aan de top in elke organisatie in Nederland. Vroeger keek ik daar nauwelijks van op, maar op een gegeven moment begon ik me af te vragen: is dit wel zo normaal? Waarom eigenlijk?
Zo gold dat voor mij ook heel lang voor vuurwerk tijdens oud en nieuw. Ook ik genoot elk jaar enorm van de mooie lichten in de lucht en het gevoel van saamhorigheid met je buren wanneer je samen de straat op gaat en omhoog kijkt. Vanaf deze jaarwisseling is dat in Utrecht verboden: iets waar GroenLinks samen met de Partij voor de Dieren al jaren voor strijden. De voordelen zijn groot. Geen ernstige ongelukken meer bij het afsteken van het vuurwerk. Geen overbelaste hulpdiensten. Geen angstige dieren. Geen mensen die de dagen rondom oud en nieuw schichtig over straat lopen uit angst voor knallen en die rond middernacht sowieso hun huis niet uit durven. Geen enorme luchtvervuiling.
En toch snap ik ook de weerstand, want het voelt voor velen als ‘traditie’. Zo doen we het hier nou eenmaal altijd en we zijn er ook aan gehecht geraakt over de jaren heen. En toch, ook tradities moeten we samen tegen het licht durven houden. En hoe langer een traditie leeft, hoe moeilijker het is om dat te doen. Ook dit vuurwerkverbod kent een lange adem. Veel andere politieke partijen konden het pas met ons eens zijn na een recent burgerberaad. Bijna honderd (gelote) Utrechters zijn vijf bijeenkomsten lang met elkaar in discussie gegaan over vuurwerk, de voordelen, de nadelen, en de alternatieven. Hun conclusie? Utrecht moet een afsteekverbod instellen om zo op weg te gaan naar een vuurwerkvrij oud en nieuw.
Ik hoop, maar ik denk ook echt, dat het vuurwerkverbod hetzelfde pad gaat kennen als het rookverbod. Eerst veel weerstand en felle discussies omdat het voor sommige mensen heel persoonlijk is. Dan voeren we het in. En dan, sneller dan iemand had kunnen denken, een gezamenlijke opluchting. Wat zal het geweldig zijn als oud en nieuw weer echt een feest wordt voor iedereen. Met goed gezelschap, muziek, feest, drankjes, oliebollen, en - voor wie dat echt wil – een nieuwe outfit met lekker veel feestelijk glitter erop. Maar zonder geknal. Dat is het gelukkige nieuwjaar waar ik naar uit kijk.