Meer auto’s in de stad en sloop van woningen staat haaks op afspraken voor betere luchtkwaliteit. Coalitiepartijen in Utrecht zeggen het vertrouwen in GroenLinks op. GroenLinks houdt vast aan de afspraken in het collegeakkoord om de groei van het autoverkeer te beteugelen en een omslag van auto naar fiets en Openbaar Vervoer te realiseren. De partij zal het omstreden voorstel om aan de westkant van de stad een nieuwe verbindingsweg aan te leggen met de A2 niet steunen.

Meer auto’s in de stad en sloop van woningen is geen bijdrage aan een betere luchtkwaliteit. De opstelling van GroenLinks om vast te houden aan het collegeakkoord is voor de andere partijen, PvdA, CDA en ChristenUnie reden om het vertrouwen in GroenLinks op te zeggen. Een voorstel van de GroenLinks wethouders voor bemiddeling is door andere partijen afgewezen.

Aanleiding voor de collegecrisis is een onderdeel van het plan voor de aanpak van de luchtkwaliteit in Utrecht. Daarin staat het omstreden voorstel om aan de westkant van de stad een nieuwe verbindingsweg vanaf de A2 aan te leggen. Voor de aanleg van een tunnel die al het extra verkeer moet verwerken moeten tientallen woningen aan de St. Josephlaan worden gesloopt. Volgens GroenLinks is dat voorstel een brug te ver.

GroenLinks is tot dit college toegetreden om een stevige omslag van autoverkeer naar openbaar vervoer en fiets mogelijk te maken. Daarom zijn daarover afspraken gemaakt in het collegeakkoord en is een pakket aan maatregelen overeengekomen zoals het investeren in fietspaden, bereikbaarheid met het openbaar vervoer, maatregelen voor het beperken van het autoverkeer en dynamisch verkeersmanagement.

GroenLinks vindt het nu voorliggende plan in strijd met het collegeakkoord. Nu de andere partijen niet meer verder willen met GroenLinks, ziet de fractie zich gedwongen deelname aan de coalitie te beëindigen en de wethouders Cees van Eijk en Robert Giesberts terug te trekken.

VERKLARING IN HET RAADSDEBAT VAN DINSDAG 17 MAART 2009:

Vandaag stond een extra raadsdebat op de agenda naar aanleiding van de collegebreuk van afgelopen zaterdag. Het college met de opdracht "Voor elkaar" is gevallen. Helaas is "Voor elkaar", niet "Met elkaar" gebleken. Hoe heeft dit kunnen gebeuren? Wat betekent het voor de stad? En vooral, hoe moet het verder? Hieronder vindt u de bijdrage van GroenLinks...

Voorzitter, GroenLinks is in 2006 het college ingestapt om kleur te geven aan de stad: Een groene kleur, met een sociaal en tolerant hart.

Wij zijn trots op het collegeprogramma en hebben drie jaar keihard gewerkt om het zo goed mogelijk uit te voeren. Met het collegeprogramma werd afgesproken om een ombuiging te realiseren op gebied van verkeer en op gebied van wonen. En er is meer geïnvesteerd in groen. We wilden een andere bestuurscultuur: niet over mensen, maar met mensen.
Het hart van het programma was om ervoor te zorgen dat iedereen kan meedoen in Utrecht. Met een extra steun in de rug voor de mensen die het het hardst nodig hebben. Kansen, aanpakken en meedoen was ons motto.

En voorzitter, er is veel bereikt. Zeker op het gebied van emancipatie en armoede, op diversiteit en cultuur, en natuurlijk welzijn en groen.
GroenLinks had heel graag dit succesvolle beleid nog een jaar willen doorzetten.

Maar voorzitter, besturen is compromissen sluiten. Water bij de wijn doen. Soms een scheutje en soms zoveel dat de wijn er slap van wordt! Toch zijn wij als GroenLinks altijd loyaal geweest op tal van dossiers. Ik noem maar even het stationsgebied.
Wij hebben met liefde, maar soms met pijn in te hart de stad meebestuurd.
Soms moesten we onze keuzes uitleggen aan bewoners of aan uw raad. Maar het was het ons meer dan waard om te gaan voor een groenere en socialere stad, met gezonde en schone lucht.

Al sinds de vorming van het college was het dossier verkeer en luchtkwaliteit spannend.
PvdA, GroenLinks, CDA en CU vonden elkaar in de ambitie om de groei van automobiliteit om te buigen naar openbaar vervoer en fiets. Dat had twee voordelen. Beperking van het autoverkeer in de stad en een flinke verbetering van de luchtkwaliteit.
Wij hebben ons er keihard voor ingezet om dat voor elkaar te krijgen.
Dat kun je ook zien aan de voorstellen om flink te investeren in openbaar vervoer en fiets en te verhinderen dat het autoverkeer dwars door de stad kan rijden.
Maar op het moment dat je voorstellen maakt om flink te investeren in openbaar vervoer en fiets en tegelijkertijd een nieuwe  weg aanlegt die leidt tot zoveel extra auto’s dat je een extra tunnel moet aanleggen en huizen moet slopen, dan haal je met de ene maatregel je andere onderuit. Dan ben je niet meer bezig om de automobiliteit terug te dringen, dan kies je wederom voor de auto, fiets en OV.
En dat is wat GroenLinks niet wil en ook niet wat we hebben afgesproken.

Wij hebben de bewoners beloofd dat ze ons konden vertrouwen in de opdracht om de groei van automobiliteit terug te dringen. Om een stad te maken die leefbaar is, met een schone  en gezonde lucht. Met het aanleggen van een nieuwe invalsweg die uitmondt in Zuilen en Ondiep, doe je die hele ambitie teniet.
Voorzitter, veel is voor ons onderhandelbaar, maar niet alles.
Een nieuwe invalsweg die leidt tot duizenden extra auto’s is niet onderhandelbaar.
Hoe spijtig dat ook kan uitpakken.

Vanaf de zomer tot en met afgelopen zaterdag hebben wij ons ingezet om de weg van tafel te krijgen, om eerst ov en fiets maatregelen te nemen, en bestaande autowegen beter te benutten. En pas dan te kijken of er extra infrastructuur nodig is, zoals afgesproken. Dat is ons helaas niet gelukt. Niet omdat we geen alternatieve voorstellen hadden of geen water bij de wijn wilden doen, maar omdat men die weg gewoon aan wil leggen.

GroenLinks kon niet anders dan haar grenzen trekken. Hoe spijtig we dat ook vinden. Maar wij willen niet meewerken aan het aanleggen van een extra weg onder het mom van het verbeteren van de luchtkwaliteit.

Bestuurlijke verantwoordelijkheid en politieke moed
Als het dan gaat over bestuurlijke verantwoordelijkheid en politieke moed, dan wil ik hier heel graag het volgende zeggen. GroenLinks heeft bewezen bestuurlijke verantwoordelijkheid te kunnen dragen, daarom hebben we ons drie jaar lang ingezet in het college. En moed om dingen aan te kaarten en te erkennen, vind je bij GroenLinks. Wij hebben altijd zuivere politiek gespeeld en zijn altijd kritisch geweest op onszelf, op onze eigen wethouders en op andere wethouders. Gewoon omdat dat hoort bij onze manier van politiek bedrijven en invulling geeft aan de rol van volksvertegenwoordiger.

Wij zouden dan ook graag willen dat Utrecht moed toont om echt werk te maken van de gezondheid van de inwoners en durft te kiezen voor het beperken van het autoverkeer.

Tot slot
Voorzitter, wij vinden het doodzonde dat de andere coaltieopartijen niet met GroenLinks verder wilden en we genoodzaakt waren om onze wethouders terug te trekken.
Wij hadden heel graag onze opdracht willen afmaken.
Maar zoals al eerder gezegd: veel is onderhandelbaar, maar echt niet alles.

Wij zijn niet gekozen om ruim baan te geven aan de auto, maar gekozen om op te komen voor de mensen in de stad, hun gezondheid en hun leefbaarheid.

Daarom hebben wij een grens moeten trekken.

En voorzitter, dat doet zeer.
Zeer bij onszelf, en bij mensen die in ons een steun vonden voor de sociale agenda en het diversiteitsbeleid.
Tegen deze mensen wil ik zeggen: wij laten onze idealen niet in de steek, niet op sociaal terrein en niet op groen terrein.

Marry Mos, Fractievoorzitter

Lees ook "Collegebreuk: Waar gaat het om?"

Hieronder vindt u de brief aan Burgemeester Wolfsen: